Ünlü sanatçı, yazar ve akademisyen Manthia Diawara, Afrika kıtası ve diasporasının farklı yüzlerini ele alan, son derece kişisel deneme filmleriyle tanınıyor. Sadece MUBI’de yayınlanacak olan son filmi A Letter from Yene’nin (2022) gösterimi vesilesiyle, bu çok yönlü sanatçının üç belgeselini sunuyoruz.

1953 yılında Mali’nin başkenti Bamako’da doğan Manthia Diawara, Gine’nin başkenti Konakri’de büyüdü. 1964 yılında, Sékou Touré iktidarında ailesiyle birlikte Gine’den sürgün edildi. Gezgin bir entelektüel olan Diawara, Fransa’da okuduktan sonra Amerika’ya taşındı. Bu seçkide yer alan deneme filmlerinde kendini diasporada yaşayan bir özne olarak konumlandıran Diawara, kişisel deneyimleri, seyahatleri ve etkileşimlerinden hareketle şekillendiriyor hikayelerini. Biraz görsel bir günlük biraz da mektup olarak tanımlanabilecek A Letter from Yene, Diawara’nın sık sık gittiği Senegal’deki Yene adlı balıkçı köyüne odaklanarak çevre üzerindeki etkimizi irdeliyor. Conakry Kas (2004) filmi içinse Gine’nin başkentine giden Diawara, Les Ballets Africains ve Bembeya Jazz National gibi sanat topluluklarından D.T. Niane ve Telivel Diallo gibi aydınlara, kültür devriminden geriye kalanları keşfe çıkıyor. Pek çok filminde olduğu gibi, farklı görüşlere ve bakış açılarına yer veren Diawara, Konakri’nin gençlerinden Danny Glover ve Harry Belafonte gibi ünlü aktivist ve sanatçılarla dek pek çok kişiyle sohbet ediyor. In Maison Tropicale‘deyse (2008) sıradışı bir örnek üzerinden modernizm, sömürgecilik ve mimari arasındaki karmaşık ilişkiye dair şahsi bir soruşturmaya girişiyor. Diawara üç filmde de Afrika’nın düşünsel tarihinde ve sömürgeciliğin girift ağlarında seyirciye kılavuzluk ediyor: daima dinleyen, sorular soran, geleceğin nelere gebe olduğuna dikkat kesilen sağlam ve bilgili bir kılavuz.

Sylvain Chauveau

Besteci