MUBI's "Istanbul Film Festival Special" is showing April and May, 2020 in Turkey.
Above: Oslo, August 31st
MUBI, which has been streaming films from forgotten gems to cult classics for cinephiles since 2007, has relaunched its office in Turkey last year. The platform has recently announced to present a selection of 12 films in collaboration with the 39th Istanbul Film Festival, which was postponed due to the COVID-19 outbreak. Since 1984, IFF has featured numerous festival films as well as cult classics and it organized countless director retrospectives. Reaching a total of 4,241 million viewers over the years, the festival continues to be Turkey's biggest film festival.
We talked to Kerem Ayan, who has been the director of the festival since 2015, about their partnership with MUBI, the strategies they come up with during the current crisis and the possible effects of digital platforms on film culture moving forward. Ayan told us why the “physical existence” of the festival is vital for the local audience and the urban life, and what he thinks about the future of the industry, which is leaning towards the over-the-top platforms day by day. As the whole industry is forced to “take a break,” these days might serve as an intermission for those of us who are trying to catch up with the increased pace of the film production. The collaboration of MUBI and İstanbul Film Festival, two platforms that have created alternative spaces for independent, undiscovered and forgotten films for years, is a perfect opportunity to stop for a moment and look back, and to experience a different kind of “festival.”
NOTEBOOK: For the first time in the world we are witnessing so many cinema events and festivals are being canceled concurrently. Of course, such a long-term festival must have had to cope with many difficulties and crises in time. How do you situate these days in the history of the festival, how do you cope with the effects of the cancellation?
KEREM AYAN: This worldwide epidemic has obliged the industry to act together in order to come up with potential solutions. Since March, many international festivals such as the Istanbul Film Festival have decided to postpone their events and screenings indefinitely. I don’t think that there has been such an extraordinary period in the history of any festival except the wartimes.
Upon the decision to postpone the festival, people said that they were upset, but that they would wait patiently for the days when the festival would take place and they encouraged us highly. On the other hand, requests for online festivals are also coming. Here, we try to approach the crisis considering that we are all under the same conditions.
While trying to figure out how to manage these ambiguous times, we are trying to understand what is going on instead of making sudden decisions. The festival is not only used to bring people together with the movies, but also bring them together with each other. While we are thinking about how to reach them in a situation that they have to stay away from each other, we are following examples from around the world. Our desire is that these are times that people can go through what they do and how they do it. While meeting the audience through digital platforms such as MUBI, we’ll try to keep our bonds with all our supporters and stakeholders.
NOTEBOOK: The process that turned into a crisis for the film industry, in general, has increased the value and visibility of digital platforms once again. Some festivals announced that they will show their programs online. So how did you come up with the idea of screening an online festival selection with MUBI?
AYAN: We had made a sponsorship agreement with MUBI for the festival that was going to take place in April. After the cancellation, we thought about how to continue this partnership and searched for alternative ways. Since the quarantine days and the initially-planned dates of the festival intersect, MUBI became an ideal partner for such a collaboration, as a platform that shares our perspective. After all, we promised our audience to bring them together with the films from the 10th to the 21st of April. This beautiful selection out of the award-winning films of the festival is a great result of this collaboration.
NOTEBOOK: With the effect of the crisis, we can predict that many movie theaters will probably be shut down and independent films will lose another space of existence. Do you see digital platforms as an alternative space of distribution in the future? How do you think this will influence “film culture” in a broader sense?
AYAN: Many movie theaters in Istanbul had already announced that they were in a difficult situation before the crisis, and the epidemic made it even harder for them. But as moviegoers, we are also likely to get caught up in some kind of a desire for “revenge socialization” after this crisis ends. If we look at it from an optimistic point of view, we could even witness more crowded movie theaters before long.
On the other hand, it is certain that this period of “social distance” will have an impact on all industries, including the film industry. It is necessary to observe the long-term effects of this sudden outbreak patiently. Digital platforms have already started to get involved in the process of production, pioneered by Amazon and Netflix in recent years. Collaborations between festivals and digital platforms will surely benefit both parties. In a time that even the most respected directors make films for these platforms, they cannot ignore each other.
We are likely to continue such collaborations considering that the digital platforms will become more prevalent than ever. However, we think that it is crucial to keep the festivals alive and tied to their neighborhood, the film theaters, and the social atmosphere, in kind of a traditional way. Especially these very days when most of us are all isolated, without any social interactions.
NOTEBOOK: The selection includes 12 films that have previously won awards at the festival. Can you share three of your favorite movies from the selection with us? Do you think there are movies in the selection that IFF and Golden Tulip award helped for more visibility? Could this selection provide the audience with an opportunity to look back and observe how the festival improved over the years?
AYAN: There are many films that I think have become more visible both in this selection and throughout the festival in years, whether or not they have been awarded. First of all, the Istanbul Film Festival has always been an “audience festival” and it has introduced many films and directors to people for 39 years. We have been giving financial support to the local distributor of the films that had won the Golden Tulip, and this helped their theatrical run.
Three of my favorite films in the selection are: Microphone,by Ahmad Abdalla, which introduced us to the new generation of Egyptian cinema in 2010, Oslo, 31 August,by Joachim Trier, who received the Golden Tulip in 2007 with his wonderful first feature, Reprise, and one of the most impressive films on childhood, Summer 1993, which had won the best first film award at the Berlinale.
The theme of the international competition of the Istanbul Film Festival has been “art and artist” for many years. Later, literary adaptations were also added to the competition. Some of the movies in the selection reflect this earlier period. In 2016, we changed the theme of the competition to "New Perspectives In Cinema." Now we can select movies that we could not before, due to limitations of the previous theme. We can also present another selection with MUBI for films after 2016 to see our changing identity in the last years.
NOTEBOOK: The selection also has a function such as reminding the audience the importance of the festival and keeping in touch. However, we anticipate that it is your real wish to realize the 2020 festival, which the audience is also waiting for. Is the future completely unclear for now, or do you still have plans for the festival?
AYAN: The current situation demands that we all be patient. However, you are right that our priority is to bring the films of the 2020 selection to the audience, which we have been working on for a long time. The following days will show us how we will meet with the audience again. We can only start planning a complete festival with its guests, events, and performances in the upcoming months. Before that, we will try to maintain our connection with our audience in various ways, as we do with MUBI.
***
Above: Summer 1993.
2007 yılından beri festival filmlerinden klasiklere, keşfedilmemiş hazinelerden kült filmlere sayısız filmi sinefillerle buluşturan MUBI, geçen sene Türkiye ofisini yeniden açtı. Platform son olarak COVID-19 salgını nedeniyle ertelenen 39. İstanbul Film Festivali’yle işbirliği içerisinde 12 filmlik bir seçki gösterecek. 1984’ten beri öne çıkan festival filmlerinin yanı sıra dünya klasiklerinden yönetmen retrospektiflerine sayısız filmi seyirciye ulaştıran ve toplamda 4,241,000 izleyiciye ulaşan festival, Türkiye’nin en büyük film festivali olmaya devam ediyor.
Festivalin 2015 yılından beri direktörlüğünü yapan Kerem Ayan’la festivalin MUBI’yle olan işbirliğini, salgının yarattığı kriz durumuyla baş etme yollarını ve dijital platformların sinema kültürüne olası etkilerini konuştuk. Seçkide yer alan ve festivalin ulusal ve uluslararası yarışmalarında ödül kazanmış 12 film arasından en sevdiklerini bizimle paylaşan Ayan, festivalin fiziksel olarak var olmasının öneminden ve sektörün geleceğine dair düşüncelerinden de bahsetti. Sektörün bir tür duraksama dönemine girdiği bugünler, sinemanın sürekli yeniyi arayan ve zaman zaman çıkmaza giren üretim düzenine yetişmeye çalışan bizler için bir tür “mola” görevi görebilir. Hâlihazırda geçmişten ve günümüzden keşfedilmemiş ya da unutulmaya yüz tutmuş pek çok yapıtı bizlerle buluşturan MUBI ve İstanbul Film Festivali’nin bu değerli işbirliği, bir “durmamıza” ve geriye bakmamıza vesile oluyor ve farklı bir festival deneyiminin kapılarını açıyor.
NOTEBOOK: Dünya çapında ilk defa bu kadar fazla sinema etkinliğinin ve festivalin aynı anda iptal olduğuna şahit oluyoruz. Büyük bir emekle hazırlanılan İstanbul Film Festivali’nin iptal edilmesinin ne gibi etkileri oldu? Bu kadar uzun soluklu bir festival elbette zaman zaman çeşitli zorluklar ve kriz durumlarıyla baş etmek durumunda kalmıştır. Şu anki durumu festival tarihinde nasıl bir yere koyuyorsunuz, baş etme yöntemleriniz neler?
KEREM AYAN: Dünya çapındaki bu salgın, sektörleri de küresel bir birlikteliğe ve çözüm arayışına itti. Mart ayından itibaren İstanbul Film Festivali gibi birçok uluslararası festival süresiz erteleme kararı aldı. Hiçbir festivalin tarihinde savaş dışında böyle olağanüstü bir dönem olduğunu zannetmiyorum.
Programın bir kısmını duyurduktan sonra gelen erteleme kararı üzerine insanlar üzüldüklerini ancak etkinliğin gerçekleşeceği günleri sabırla bekleyeceklerini söylediler ve bize moral verdiler. Diğer yandan çevrimiçi festival istekleri de gelmiyor değil. Burada krize hepimizin aynı durumda olduğu görüşüyle yaklaşıyoruz. Bu bilinmedik süreci nasıl yöneteceğimizi düşünürken acele kararlar almak yerine, yaşananları sindirip gelişmeleri takip etmeye çalışıyoruz. Festival insanları filmlerle buluştururken aynı zamanda bir araya da getirirdi. İnsanların birbirine mesafe koyması gereken bu zorunlu süreçte onları filmlerle nasıl buluşturacağımızı düşünürken, şimdilik biz de dışarıdaki örnekleri takip ediyoruz. Bunun insanların neyi nasıl yaptıkları ve nasıl yapacakları üzerine düşündüğü bir dönem olmasını arzu ediyoruz. Bir taraftan MUBI gibi dijital kurumlar aracılığıyla izleyiciyle buluşurken, tüm destekçilerimiz ve paydaşlarla da teması sıcak tutuyoruz.
NOTEBOOK: Sinema sektörü için krize dönüşen süreç, dijital platformlarının değerini ve görünürlüğünü ise bir kez daha arttırmış durumda. Bazı festivaller ise gösterimlerini çevrimiçi olarak gerçekleştireceklerini açıkladılar. Peki MUBI’yle çevrimiçi bir festival seçkisi gösterme fikri nasıl ortaya çıktı?
AYAN: MUBI ile nisan ayı için İstanbul Film Festivali bölüm sponsorluğu temelinde el sıkışmıştık. Bu işbirliğini böyle bir dönemde nasıl pekiştirebiliriz diye düşündük ve festival tarihlerinde ne yapabiliriz diye konuştuk. Karantina günleriyle festival zamanının kesiştiği bugünlerde MUBI, bakış açımızı paylaşan bir platform olarak böyle bir işbirliği için ideal bir partner. Ne de olsa seyircilerimize onları 10-21 Nisan arası filmlerle buluşturma sözü vermiştik. Festivalin ödüllü filmlerinden hazırlanan bu güzel seçki de bu işbirliğinin parlak bir sonucu.
NOTEBOOK: Salgının yarattığı kriz durumunun da etkisiyle, hâlihazırda zor ayakta duran pek çok sinema salonunun kapanacağını ve bağımsız filmlerin dağıtım alanının gitgide daralacağını öngörebiliyoruz. Dijital platformları alternatif bir dağıtım ve gösterim alanı olarak görüyor musunuz? Bu tip bir dağıtım modelinin daha geniş anlamda “sinema kültürü” üzerinde ne gibi etkileri olacak sizce?
AYAN: İstanbul’da pek çok salon salgından önce de zor durumda olduklarını belirtmişti, salgın da bunu daha da içinden çıkılamaz bir hâle getirdi tabii ki. Ama sinema izleyicileri olarak tehlikenin geçişiyle bir tür “intikam sosyalleşmesi”ne kapılmamız da muhtemel. İyimser bir bakış açısıyla bakarsak salonların daha da dolduğunu bile görebiliriz.
Öte yandan “sosyal mesafe”nin konuşulduğu bu dönemin sinema sektörü dâhil tüm sektörlere etkisi olacağı kesin. Aniden patlak veren bu durumun uzun vadedeki etkilerini sabırla ve sakin kalarak gözlemlemek gerek. Dijital platformlar zaten son yıllarda Amazon ve Netflix gibi isimlerin öncülüğünde film üretimine de hızlı bir giriş yapmıştı. Festivallerle dijital platformlar arasındaki işbirlikleri her iki tarafın da yararına olacaktır mutlaka. Birçok saygın yönetmenin de bu platformlar için film ürettiği bu zamanlarda iki taraf da birbirini görmezden gelemez.
Dijitalin daha da ivme kazanacağını öngörebiliyoruz ve bu tarz işbirliklerine devam edebiliriz. Ancak biz festivalleri, semtini, salonunu ve sosyal etkileşimini içeren geleneksel modeliyle yaşatmanın önemli olduğunu düşünüyoruz. Özellikle izole olduğumuz ve sosyalleşmenin öneminin farkına vardığımız bu günlerde.
NOTEBOOK: Seçkide festivalden ödül kazanmış yerli ve yabancı 12 film yer alıyor. Bizimle seçki içerisinden en sevdiğiniz üç filmi paylaşabilir misiniz? Seçkide Altın Lale ve festival sayesinde görünürlük kazandığını düşündüğünüz filmler var mı? Bu seçki seyirci açısından son on yıla dönüp bir bakmak, değişen sinema anlayışını gözlemlemek ve festivalin değişen çizgisini takip etmek açısından etkili olabilir mi?
AYAN: Hem bu seçkide hem de festivalin genelinde ödüllü olsun olmasın görünürlük kazandığını düşündüğüm çok film var. İstanbul Film Festivali her şeyden önce bir seyirci festivali ve 39 yıldır İstanbullular ile tanıştırdığı pek çok film ve yönetmen oldu. Hatta birkaç yıldır Altın Lale kazanan filmin Türkiye dağıtımcısına verdiğimiz para ödülü, en azından büyük ödül kazanan filmlerin salonlara da çıkmasına yardım ediyor.
Seçkideki en sevdiğim üç film şöyle: 2010’da Mısır sinemasının yeni neslini takip etmeye başlamamızı sağlayan Ahmad Abdalla imzalı Mikrofon, 2007 yılında Reprise adlı harika ilk filmiyle bizde Altın Lale alan Norveçli yönetmen Joachim Trier’in bir sonraki filmi Oslo, 31 Ağustos ve 2017 Berlinale’de en iyi ilk film ödülü de alan ve çocukluk üzerine yapılmış son zamanların en etkileyici filmlerinden 93 Yazı.
İstanbul Film Festivali’nin uluslararası yarışmasının teması uzun yıllar boyunca “sanat ve sanatçı” oldu. Sonradan edebiyat uyarlamaları da yarışmaya eklendi. Öncelikle bunu yansıtan filmler var seçkide. 2016’da yarışmanın temasını “Sinemaya Yeni Bakışlar” olarak değiştirdik. Eskiden tema zorunluluğu yüzünden alamadığımız ve beğendiğimiz filmleri artık sorun olmadan yarışmaya alabiliyoruz. Değişen çizgimizi görmek için belki MUBI ile 2016 sonrası filmlerden de bir seçki yapabiliriz.
NOTEBOOK: Seçkinin seyirciye bir nevi festivalin “varlığını” hatırlatmak ve bağları koparmamak gibi bir işlevi de var. Ancak izleyicinin de heyecanla beklediği ve pek çok yeni filmi izleme olanağı bulacağı 2020 festivalini gerçekleştirmenin de asıl dileğiniz olduğunu tahmin ediyoruz. Gelecek şu an için tamamen belirsiz mi, yoksa asıl festivale dair planlarınız var mı?
AYAN: İzolasyon hepimizden sabır göstermemizi talep ediyor. Ancak önceliğimizin üzerinde uzun süre çalıştığımız 2020 seçkisinde yer alan filmleri izleyiciyle buluşturmak olduğu konusunda haklısınız. Hangi ortamda buluşturacağımızı önümüzdeki günler bize gösterecek. Konukları etkinlikleri ve gösterimleriyle dört dörtlük eksiksiz bir festival yapabilmek açısından önümüzü sanırım en erken mayıs-haziran aylarında görebileceğiz. Ondan önce de MUBI’yle olduğu gibi çeşitli yollarla seyircimizle bağımızı sürdürmeye çalışacağız.